بیماری «هاری» و توصیه‌های خودمراقبتی برای پیشگیری از آن
تاریخ انتشار: ۶ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۴۲۰۰۸
هاری نوعی عفونت ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی است که قابل انتقال بین حیوان و انسان بوده و معمولا به واسطه گزش حیوان هار به انسان منتقل می‌شود؛ این بیماری کشنده است و در نتیجه باید راه‌های تشخیص و درمان آن را بدانیم.
به گزارش ایران اکونومیست، متاسفانه در سال‌های اخیر موارد حیوان گزیدگی در کشور به علت افزایش تعداد سگ‌های ولگرد در شهرها و روستاها، رو به افزایش بوده و اگر اقدامی جدی برای جمع آوری سگ‌های ولگرد انجام نشود، پیشگیری و مقابله با حیوان گزیدگی و کنترل بیماری هاری، روز به روز دشوارتر خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هاری نوعی عفونت ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی است که قابل انتقال بین حیوان و انسان بوده و معمولا به واسطه گزش حیوان هار به انسان منتقل می‌شود و در صورت بروز علائم بیماری در انسان، متاسفانه همیشه (در ۱۰۰ درصد موارد) کشنده است، اما خوشبختانه با وجود کشندگی بالای بیماری، در صورت انجام تمامی مراحل پیشگیری و درمان شامل شست‌وشوی صحیح محل گزش با آب و صابون و مواد ضدعفونی کننده، واکسیناسیون و تزریق به موقع سرم ضدهاری، می‌توان از ابتلا به هاری پیشگیری کرد.
راه‌های انتقال بیماری هاریویروس هاری هنگام گزش و از طریق بزاق حیوان هار به انسان انتقال می‌یابد. ویروس می‌تواند از طریق تماس بزاق حیوان هار با خراش پوستی، چشم و غشاهای مخاطی دهان، مقعد و واژن وارد بدن انسان شده و باعث بروز هاری در انسان شود. ویروس پس از ورود به بدن، در عضلات تکثیر یافته و خود را به سیستم اعصاب مرکزی می‌رساند و نهایتا به غدد بزاقی انتشار می‌یابد.
نشانه‌های بیماری هاری در انساندوره کمون (نهفته) بیماری در انسان حدود دو تا سه ماه است، اما ممکن است از چند روز تا یکسال هم طول بکشد. مدت این دوره، بستگی به مقدار ویروس وارد شده به بدن، محل گزش و شدت زخم دارد. در صورت گزش در قسمت سروگردن و ناحیه تناسلی، خطر ابتلا به هاری بیشتر از مواقعی است که گزش در سایر نواحی بدن باشد. نشانه‌های بیماری شامل احساس اضطراب و نگرانی، سردرد، افزایش مختصر درجه حرارت بدن و بی قراری، درد و خارش در محل زخم، افزایش ترشحات بزاق، گرفتگی‌های عضلات تنفسی و تشنجات عمومی و در موارد نادر، هاری فلجی و کماست. بعد از بروز علائم، بیمار حداکثر دو هفته عمر می‌کند.
نشانه‌های بیماری هاری در حیواناتاین بیماری در همه حیوانات خونگرم ممکن است دیده شود، اما سگها بیشتر از بقیه در معرض خطر هستند. علائم در سگ ها شامل رفتار غیرطبیعی، اضطراب غیرعادی، افزایش تحریک پذیری و بی‌اشتهایی است. طی یک تا دو روز علائم اضطرابی افزایش یافته، حیوان حالت تهاجمی به خود می‌گیرد و تمایل شدیدی به گاز گرفتگی اشیاء، حیوانات و انسان‌ها حتی صاحب خود، نشان می‌دهد. اغلب خود را نیز گاز گرفته و زخم‌های شدیدی در بدن خود ایجاد می‌کند. به علت فلج عضلات حلق، بلع بزاق برایش امکان پذیر نیست که منجر به افزایش ترشحات بزاقی و تغییر صدای حیوان می‌شود.
شکل آرام یا بی صدای بیماری، نشانه‌های فلجی دارد و مرحله تحریکی بسیار کوتاه است یا وجود ندارد. فلج از عضلات سر و گردن شروع شده و بلع را مشکل می‌کند؛ به طوری که گاه صاحب حیوان، مشکوک به وجود جسم خارجی مثل استخوان در گلوی حیوان می‌شود. فلج به دست‌ها و پاها گسترش یافته و نهایتا منجر به مرگ حیوان می‌شود.
در گربه‌ها در اغلب موارد بیماری به شکل تهاجمی و علائم شبیه هاری در سگ است. روباه، شغال و گرگ نیز در برابر ویروس حساس بوده و اکثرا به نوع خشمناک بیماری دچار می شوند.
پیشگیری از هاری در انسانبا توجه به اینکه در اغلب موارد ویروس هاری از طریق گزش سگ هار به انسان انتقال می‌یابد، یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از هاری در انسان، پیشگیری و کنترل هاری در سگ‌هاست. بنابراین ضمن کنترل جمعیت سگ‌های بی صاحب و ولگرد، لازم است همه افراد جامعه در مورد چگونگی پیشگیری از هاری به دنبال گزش حیوانات و رعایت احتیاطات لازم در مواجهه با سگ‌های غریبه آموزش ببینند.
اقدامات لازم در افراد گزیده شدهتمام افرادی که توسط حیوان مورد گزش قرار می‌گیرند، باید برای انجام اقدامات پیشگیری به نزدیک‌ترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنند. اولین اقدام پس از گزش، شست‌وشوی تمامی جراحت حداقل به مدت ۱۵ دقیقه و ضدعفونی کردن محل زخم با الکل یا بتادین است. همچنین انجام واکسیناسیون هاری ضروری است. در صورت نیاز، سرم ضدهاری در محل جراحت تزریق می شود.
بنابر اعلام گروه آموزش و ارتقای سلامت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، در افرادی که در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، واکسیناسیون باید قبل از تماس با حیوانات انجام شود. این افراد شامل دامپزشکان، طبیعت گردانان، آتش نشانان، غارنوردان، شکارچیان، محیط بانان و ... هستند.
توصیه‌های خودمراقبتی پیشگیری از حیوان گزیدگی و کنترل بیماری هاری- بیشترین موارد حیوان گزیدگی انسان‌ها، توسط سگها روی می‌دهد. بنابراین از نزدیک شدن به سگ‌های ولگرد و بدون صاحب بپرهیزید.
- حیوانات اهلی و وحشی نیز می‌توانند آلوده به ویروس هاری باشند. بنابراین از آزار و اذیت و نزدیک شدن به حیوانات پرهیز کنید.
- در صورت بروز گزش یا تماس با حیوانات به صورتی که منجر به مجروح شدن یا خراش پوستی شود، بلافاصله به نزدیک‌ترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنید. فراموش نکنید که ممکن است حیوان مبتلا به هاری باشد و شما ندانید.
- پنجه کشیدن گربه، همانند گاز گرفتن محسوب می‌شود و نیازمند انجام اقدامات پیشگیری از هاری است.
- در صورت حیوان گزیدگی، اولین اقدام شست‌وشوی محل گزش با آب و صابون به مدت ۱۵ دقیقه است.
- در صورتی که سگ یا گربه نگهداری میکنید، باید هر ساله آنها را نسبت به بیماری هاری واکسینه کنید.
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: هاری ، دانشگاه علوم پزشکی تهران
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: هاری دانشگاه علوم پزشکی تهران پیشگیری از هاری هاری در انسان حیوان گزیدگی هار به انسان بیماری هاری حیوان هار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۴۲۰۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انسان نخستین بار کی سرما خورد؟
ایتنا - انسان خردمند (هومو ساپینس) چه زمانی در تاریخ برای اولین بار سرما خورد؟
پاسخ به این سوال دشوار است؛ تا حدی به این دلیل که از میان ویروس‌های متعددی که باعث سرماخوردگی می‌شوند، تنها تعداد کمی از آنها در بقایای به‌جا مانده از انسان‌ها کشف می‌شوند چرا که ویروس سرماخوردگی اغلب در بافت‌های نرم مانند ریه وجود دارد و کمتر در استخوان و دندان قابل ردیابی است. با این حال این امکان وجود دارد که برخی از اولین انسانهای خردمند دست‌کم ۳۰۰ هزار سال پیش به سرماخوردگی مبتلا شده باشند.
«سرماخوردگی معمولی» یک اصطلاح کلی برای گروهی از عفونت‌‌های تنفسی است که افراد با سیستم ایمنی سالم، به صورت خفیف به آن مبتلا می‌شوند. راینوویروس‌ها، کروناویروس‌ها و ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV/ ویروس پیوسته‌یاخته‌ای تنفسی) اغلب عوامل اصلی‌اند. البته این عوامل بیماری‌زا (پاتوژن‌ها) قبل از آنکه بین مردم شیوع پیدا کنند، احتمالا از سایر مهره‌داران به انسان منتقل شده‌اند.
جوئل ورتهایم، ویروس‌شناس تکاملی از دانشگاه کالیفرنیا به لایو‌ساینس گفت، باتوجه به زندگی انسان خردمند با حیوانات، قرار گرفتن بشر در معرض ویروس‌های جدید اجتناب‌ناپذیر بوده است.
معمولا زمانی که ویروس حیوانی به بدن انسان وارد می‌شود، قادر به ایجاد عفونت و آلودگی نیست، زیرا با میزبان جدید سازگار نیست، با این حال ویروس‌ها گاه برای جهش موفقیت‌آمیز و حتی انتشار بین انسان‌ها مجموعه‌ای از ژن‌های مناسب دارند؛ مانند ویروس‌هایی که در همه‌گیری کووید‌ــ۱۹ یا آنفلوانزای خوکی ظهور کردند.
البته دانشمندان درباره زمان اولین شیوع ویروس‌های سرماخوردگی نظرهای متفاوتی دارند. به عقیده برخی دانشمندان، این ویروس‌ها می‌توانند هم‌زمان با طلوع تمدن بشری یعنی پنج تا شش هزار سال قبل، از حیوانات به انسان‌ها منتقل شده باشند؛ زمانی که انسان‌ها زندگی در مناطقی نزدیک به هم را آغاز کردند که عوامل بیماری‌زا به‌راحتی می‌توانستند بین آنها گسترش یابند و هم‌زمان پرورش حیوانات حامل این ویروس‌ها را نیز آغاز کردند.
اما همه دانشمندان با این فرضیه موافق نیستند. فرانسوا بالوکس، زیست‌شناس دانشگاه کالج لندن، می‌گوید انسانهای «شکارچی‌ــ‌گردآورنده» که کشاورزی نمی‌کردند یا دام پرورش نمی‌دادند هم می‌توانستند از طریق شکار در معرض این ویروس‌های حیوانی قرار بگیرند. انسان شکارچی پیش از انسان خردمند وجود داشت و به نظر این زیست‌شناس، ویروس‌های سرماخوردگی مختلف در طول دوران تکامل انسان در زمان‌های مختلف پدیدار می‌شدند و از بین می‌رفتند.
او می‌گوید: «من فکر می‌کنم احتمالا یکی از رویدادهایی که به افزایش قابل‌توجه جذب عوامل بیماری‌زا در انسان منجر شد، پخش شدن آنها در خارج آفریقا بود که طی آن احتمالا به ویروس‌های سرماخوردگی جدید مبتلا شدند. بقایای قدیمی‌ترین انسان خردمندی که در خارج از آفریقا کشف شد، متعلق به ۲۱۰ هزار سال قبل بود.»
دانشمندان برای کشف پیدایش این ویروس سراغ حفاری‌های باستان‌شناسی رفتند. به گفته کارشناسان، ویروس‌های سرماخوردگی زیاد خوبی باقی نمی‌مانند. این ویروس‌ها به طور معمول در بافت‌های نرم مانند ریه که پس از مرگ از بین می‌روند، اثر باقی می‌گذارند و در بافت‌های مقاوم مانند استخوان و دندان یافت نمی‌شوند.
البته ژنوم‌های ویروسی در بقایای انسانهای باستانی یافت شده‌اند اما فقط ویروس‌های مبتنی بر دی‌ان‌ای بوده‌اند نه ویروس‌های حاوی آران‌آی (RNA) اما محققان یک کروناویروس متعلق به قرن شانزدهم را در پالپ دندان یک اسکلت انسان در فرانسه پیدا کردند. این آران‌ای با کروناویروس‌های شناخته‌شده امروزی متفاوت است و نشان می‌دهد که این عوامل بیماری‌زای تاریخی احتمالا یا از بین رفته‌اند یا بدون آنکه شناسایی شوند، تکامل یافته‌اند.
بالوکس می‌گوید: «احتمالا در آینده از ویروس‌هایی که کمتر از ۲۰۰ سال پیش با ما بودند، تصویر جمعی مناسب‌تری خواهیم داشت. این امر ردیابی تاریخچه ویروس‌ها در گذشته‌های دور را برای دانشمندان آسان‌تر می‌کند.»
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟